Қазақстан Республикасы халқының саны 2020 жылғы 2 тоқсанның деректері бойынша өткен жылдың тиісті кезеңіне қарағанда 1,3% - ға өсті. Халықтың өсуі оңтүстік және батыс аймақтардың есебінен жүреді, ал солтүстік аймақтарда санның азаюы байқалады.
Іс жүзінде барлық өңірлерде жұмыс күші санының қысқаруы байқалады, тек астана, республикалық маңызы бар қалалар, Түркістан және Батыс Қазақстан облыстары ерекше жағдайлар болып табылады.
Коронавирустық пандемия және карантиндік шараларды енгізу еңбек нарығына әсер етті, сондықтан республикада жұмыспен қамтылған халық санының азаюы байқалады. Астанада, республикалық маңызы бар қалаларда және Түркістан облысында жұмыспен қамтылғандар санының өсуі байқалды.
Салалар тұрғысынан қысқартулар көбінесе өнер және ойын-сауық саласында, сондай-ақ жылжымайтын мүлікпен операциялар саласында көрініс табады, сондықтан көптеген кәсіпкерлер әлі күнге дейін өз қызметін қайта бастауға мүмкіндігі жоқ. Бұл ретте жұмыспен қамтылғандардың ең көп өсуі өзге де жеке қызметтер көрсету секторында болды.
Жұмыспен қамту құрылымы бойынша білім деңгейі бөлінісінде жоғары білімі бар жұмыспен қамтылғандардың ең көп шоғырлануы астанада және республикалық маңызы бар қалаларда жұмыс істейтінін атап өткен жөн. Оңтүстік өңірлерде мектеп білімі бар жұмыспен қамтылғандар басым болып келеді.
2020 жылдың 2 тоқсанында республикадағы жалдамалы қызметкерлердің саны өткен жылдың тиісті кезеңімен салыстырғанда қысқарды. Бірақ жалдамалы қызметкерлер санының өзгеруі өңірден өңірге қарай өзгеріп отырады, осылайша жалдамалы қызметкерлердің ең көп өсуі Батыс Қазақстан облысында және Қарағанды облысында ең көп құлдырау болды.
Жалдамалы қызметкерлердің ең көп үлесі батыс өңірлерде шоғырланғанын атап өту қажет, мұны ірі мұнай-газ кәсіпорындарының болуымен түсіндіруге болады, ал ең азы өзін-өзі жұмыспен қамтыған халықтың ең көп шоғырланған оңтүстік өңірлерде байқалады.
2020 жылдың 2 тоқсанында өзін-өзі жұмыспен қамтыған халықтың саны да 2019 жылдың 2 тоқсанымен салыстырғанда 2,2%-ға төмендеді. Ең көп қысқартулар елдің батысында, ал ең жоғары өсім (+30,9%) Қарағанды облысында болды.
Жұмыспен қамтылған халықтың, оның ішінде жалдамалы және өзін-өзі жұмыспен қамтығандардың қысқаруы аясында жұмыссыздар саны өсуде. Есепті кезеңде республика бойынша жұмыссыздар саны шамамен алғанда 2,8% - ға өсті. Осы санаттың төмендеу көрсеткіштері бар жалғыз өңір Шығыс Қазақстан облысы болды. Мәселен, 2020 жылғы 2 тоқсанда жұмыссыздық деңгейі республика бойынша орта есеппен 4,96% - ды құрады.
Алайда, жұмыссыздық деңгейінің шамалы өсуімен қатар "уақытша жұмыспен қамтылмағандар (уақытша жұмыста болмағандар)" саны 2019 жылғы 2 тоқсандағы 133,4 мың адамнан 2020 жылғы 2 тоқсанда 535,7 мың адамға дейін айтарлықтай өсті. 2020 жылдың 2 тоқсанында "уақытша жұмыспен қамтылмағандар (уақытша жұмыста болмағандар)" өсуінің негізгі себептері "қызметті уақытша тоқтата тұру", "әкімшіліктің, жұмыс берушінің бастамасы бойынша" және "басқа себептер бойынша" болды. Осылайша, 2020 жылдың 2 тоқсанында жұмыссыздар мен "карантинге байланысты уақытша жұмыспен қамтылмағандар (уақытша жұмыста болмағандар)" саны 856,3 мың адамды немесе жұмыс күшінің 9,4%-ын құрады.
2020 жылдың 2 тоқсанында ел бойынша атаулы жалақы 212 мың теңгені құрады, бұл өткен жылдың көрсеткішінен жоғары. Жалақының өсу үрдісі Нұр-Сұлтан қаласынан басқа барлық өңірлерде байқалады, онда көрсеткіш 1,8% - ға азайды. Айта кету керек, жалақы тек төрт өңірде республикалық деңгейден жоғары, атап айтқанда Атырау, Маңғыстау облыстарында және Нұр-Сұлтан және Алматы қалаларында. Салалар бөлінісінде жалақы 2019 жылғы 2 тоқсанмен салыстырғанда экономиканың барлық секторларында дерлік өсті. Бірақ карантиндік шараларды енгізу еңбек нарығына әсер етті, бұл қаржы және сақтандыру секторында, өнер және ойын-сауық саласында, жылжымайтын мүлікпен операциялар секторында және ақпарат пен байланыс саласында атаулы жалақының төмендеуіне әсер етуі мүмкін.
2 жылдың 2020 тоқсанында нақты жалақының өсуі өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 6,5% құрады. Салалар бөлінісінде нақты жалақының ең көп өсуі денсаулық сақтау, білім беру және тұру мен тамақтану бойынша қызметтер саласында болды. Жалпы, өңірлер бойынша нақты жалақының өсуі байқалады, тек Нұр-Сұлтан және Алматы қалалары, сондай-ақ Батыс Қазақстан облысы ерекше жағдай болды.